زباله های شهری و صنعتی در کشورهای در حال توسعه به یکی از چالشهای اساسی مدیریت محیطزیست تبدیل شدهاند. رشد سریع شهرنشینی، توسعه صنایع و نبود ساختارهای کارآمد برای جمعآوری و بازیافت سبب شده است که این نوع پسماندها به تهدیدی جدی برای سلامت انسان و اکوسیستمها بدل شوند. در ادامه به ۸ عنوان مهم از مشکلات مرتبط با این معضل پرداخته میشود.
نخستین مشکل، عدم مدیریت یکپارچه پسماند است. بسیاری از کشورها فاقد سیستم منسجم برای تفکیک، حمل، پردازش و بازیافت هستند. نبود استانداردهای یکسان و پراکندگی مسئولیتها بین سازمانها سبب میشود حجم زیادی از پسماندها بدون کنترل در طبیعت رها شوند و آسیبهای بلندمدت ایجاد کنند.
مشکل دوم، کمبود زیرساختهای بازیافت و پردازش است. بسیاری از شهرها تجهیزات کافی برای تبدیل پسماند به مواد قابل استفاده مجدد ندارند. این مسئله باعث میشود که حتی پسماندهای ارزشمند نیز به جای بازیافت، دفن یا سوزانده شوند. پیامد آن افزایش هزینهها و آلودگی بیشتر هوا و خاک است.
سومین چالش، آلودگی منابع آب محسوب میشود. ورود شیرابه ناشی از پسماندهای شهری به رودخانهها و سفرههای زیرزمینی میتواند سلامت عمومی را تهدید کند. مواد شیمیایی خطرناک صنایع نیز در صورت عدم مدیریت صحیح، آثار مخربی بر اکوسیستمهای آبی برجای میگذارند.
چهارمین عنوان مهم، افزایش انتشار گازهای گلخانهای است. تجزیه زبالههای آلی در شرایط بیهوازی گاز متان تولید میکند که چندین برابر CO₂ قدرت گرمایش دارد. این موضوع نقش قابل توجهی در تغییرات اقلیمی ایفا میکند و جوامع محلی را تحت فشار بیشتری قرار میدهد.
پنجمین مسئله، خطرات بهداشتی برای کارکنان جمعآوری پسماند است. افراد مشغول در این حوزه، بهویژه در کشورهایی که از تجهیزات استاندارد برخوردار نیستند، در معرض بیماریهای عفونی، جراحات و مواد شیمیایی خطرناک قرار دارند. افزایش ایمنی و آموزش میتواند این آسیبها را تا حد زیادی کاهش دهد.
ششمین مشکل، انباشت پسماندهای صنعتی خطرناک است. بسیاری از کارخانهها بدون رعایت اصول زیستمحیطی، زبالههای شیمیایی، فلزی یا نفتی را در محلهای نامناسب رها میکنند. این موضوع خطرات جدی برای خاک، آب و حیاتوحش به همراه دارد و در درازمدت هزینههای جبرانناپذیری ایجاد میکند.
هفتمین چالش، مشکلات اقتصادی ناشی از مدیریت نادرست پسماند است. هزینههای درمان بیماریهای ناشی از آلودگی، کاهش بهرهوری زمینهای کشاورزی و افت کیفیت محیطزیست فشار مالی زیادی بر دولتها وارد میکند. سرمایهگذاری در فناوریهای نوین مدیریت پسماند میتواند بازده اقتصادی و اجتماعی را افزایش دهد.
در نهایت، عنوان هشتم کمبود آگاهی عمومی است. بسیاری از شهروندان اهمیت تفکیک زباله، استفاده از محصولات قابل بازیافت و کاهش مصرف پلاستیک را نمیدانند. ارتقای فرهنگ محیطزیست و مشارکت مردم میتواند بخش بزرگی از این مشکلات را برطرف کند.
در این میان نقش فعالان حوزه جمعآوری مانند زباله کش و همچنین آگاهیبخشی رسانهها و پلتفرمهایی مانند وبسایت احمدی خیبر و نیز مرجع انگلیسی ahmadikheybar اهمیت بالایی پیدا میکند. با برنامهریزی اصولی و مشارکت دولت، صنعت و مردم، میتوان گامهای مؤثری برای کاهش پیامدهای منفی پسماندها برداشت و آیندهای پایدارتر برای نسلهای بعدی رقم زد.
زباله های شهری و صنعتی | احمدی خیبر | ahmadikheybar